به احتمال فراوان استرس ناشی از تغذیه نامناسب و انگل تک یاخته ای به نام اسپیرونوکلئوس (Spironucleus) باعث ایجاد این بیماری می شود. سیچلاید های آفریقایی به خصوص گونه هایی که رژیم گیاهی دارند در مقابل این بیماری بسیار حساس هستند.   شرح بیماری: در اثر استرس ناشی از فقر شدید فاکتور های آب و یا شرایط مسمومیت آمونیاکی و یا استرس ناشی از عواملی مانند حمل ونقل نا مناسب وعدم استفاده از مکان های اختفا برای سیچلایدها شرایطی را به وجود خواهد آورد  که تک یاخته های طبیعی موجود در روده ماهی ها از تکثیر عادی خارج شده و به صورت انبوهی افزایش می یابد . این افزایش جمعیت ضمن ایجاد انسداد در روده ها  موجب آسیب های جدی به روده ها گشته وموجب ایجاد نفخ در بدن ماهی می گردد.   نشانه ها و علائم : ـ ماهی های مبتلا اشتهای خود را از دست می دهند که این مهمترین علائم بیماری و بهترین زمان برای درمان ماهی شما می باشد. ـ ماهی ها به سطح آب آمده ونفس نفس می زنند. ـ مبتلایان به نفخ مالاوی کم کم سست و بی حرکت شده  و در حالی که شکم آن ها برآمده، به کف مخزن می روند. ـ اطراف مقعد این ماهی ها معمولا قرمز رنگ می شود. ـ مدفوع ماهیان بیمار نازک و سفید رنگ می باشد. ـ در برخی مواقع وجود زخم هایی بر روی پوست ماهی قابل مشاهده است. ـ ماهیان بیمار بین 24 تا 72 ساعت خواهند مرد (در برخی از منابع این زمان یک هفته نیز گزارش گردیده است).   درمان: ـ بهبود کیفیت آب واصلاح فاکتورهای ضروری محیط زندگی ـ تغییر موقتی جیره غذایی و حذف غذاهای سرشار از پروتئین مانند کرم های خونی و پولکی پروتئینه (استفاده از میگوی شور در جیره غذایی ممنوع می باشد). ـ تعویض 30 درصد از آب تانک و افزایش هوادهی قبل از شروع درمان ـ مترانیدازول: 100گرم ماده موثره در 40 لیتر آب و پس از تعویض 40 درصدی آب تکرار درمان بعد از 2 روز. در پایان درمان دارویی باید 50 درصد آب تعویض و جهت از بین رفتن بقایای دارو از کربن اکتیو در فیلتر آکواریوم استفاده گردد. ـ جهت خوراندن دارو می توانید یک دوز ازدارو را دریک لیوان یکبار مصرف با پلت های غذای آغشته نموده و آن ها راجهت تغذیه به درون آکواریوم بریزید. ـ در صورت ابتلای یک ماهی به این بیماری بهتر است درمان در تانک بیمارستان انجام گیرد. در غیر این صورت و اگر بیماری همه گیری یافته باید در تانک مبدا درمان را آغاز نمایید. ـ در صورت به وجود آمدن عفونت ثانویه درمان تتراسایکلین نیز توصیه می گردد. ـ در برخی از منابع استفاده از نمک (یک قاشق چایخوری در 3 لیتر آب ) توصیه شده است.   پیشگیری : ـ زمانبندی مناسب در تغذیه و حذف کردن جیره پروتئینی ـ مناسب نگاه داشتن کیفیت آب آکواریوم و پرهیز از ایجاد استرس در سیچلاید ها

ماهی گارا روفا معروف به دکتر ماهی برای معالجه ی بیماری های پوستی در ژاپن به کار می رود. زیستگاه این ماهی سرچشمه های آب گرم کشور ترکیه است. روش جدیدی برای از بین بردن کک ومک، درمان خشکی پوست، شفاف کردن پوست و بردن لکه ها در مجتمع بهداشتی دکتر ماهی در مالزی مورد استفاده قرار گرفته که ظرف یک سال به موفقیت بی نظیری دست یافته است که با توجه به موفقیت او مشابه این مجتمع به مجتمع های مشابه به صورت قارچی در سراسر ژاپن و کره افتتاح شدند. روش درمان این گونه است که فرد داخل استخری با آب گرم می رود که داخل آن ماهی هایی بدون دندان بین ۳ تا ۴ سانتی متر به پوست فرد حمله می کنند و شروع به مکیدن پوست او می کنند و لایه رویی پوست او را می خورند. آب استخر بعد از هر استفادهای تصفیه می ود تا میکروب ها به نفر بعدی انتقال پیدا نکند. این روش در اصل در ترکیه استفاده می شده است. یکی از موسسه های درمان بیماریهای پوستی در مالزی بیماران خود را با روشی کاملا طبیعی و با کمک نوعی ماهی زنده رودخانه ای درمان می کند. استفاده از ماهی جونده موسوم به دکتر ماهی، روشی جدید برای درمان امراض پوستی است و مردم کشورهای آسیایی مانند مالزی، سنگاپور ، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه از این روش استقبال کرده اند. ماهی جونده یا دکتر ماهی با نام علمی "گارا روفا" با جویدن نقاطی از پوست بدن که دچار عارضه هایی مانند التهابات مزمن پوستی یا اگزما هستند به درمان بیماری کمک می کند. ماهی جونده می تواند پوست های زبر و خشن را با دندانهای خود به پوست نرم و لطیف تبدیل کند.                      مبانی نگهداری آکواریوم ، ماهیان آب شیرین ، بیماری های ماهیان آکواریومی ، تصاویر ماهی های آکواریومی

فهرست بیماری های مهم ماهی های آکواریومی و نحوه ی معالجه ی آن ها:   عضو آلوده شونده علائم بالینی علت بیماری یا نام عامل مولد آن نحوه ی مداوا پوست و باله ها بی رنگ شدن بدن و ظهور رنگ آبی متمایل به سفید مخملک ماهی حمام آکری فلاوین پوست و باله ها مشابه فوق ولی در ماهی های دریایی اادی نیوم حمام سولفات مس پوست و باله ها از بین رفتن رنگ و سخت شدن باله ها اسیدی بودن آب خنثی کردن پی هاش آب پوست، باله ها و تخم ها توده ی قارچ پنبه مانند سفید متمایل به خاکستری قارچ فرو بردن در پرمنگنات پتاسیم پوست، باله ها و تخم ها دانه های لکه مانند سفید رنگ بیماری لکه ی سفید (ایک) بهبود شرایط آکواریوم، حمام آکری فلاوین یا نمک کی نین، گرمای ۳۰درجه ی سانتی گراد به مدت ۲ هفته پوست، باله ها و تخم ها زخم شدن پوست، بی نظم شدن و سخت شدن باله ها ایکتیوفونوس آلودگی باکتریایی مداوای قطعی شناخته نشده آبشش ها باز شدن و بیرون آمدن تیغه های آبشش ها مخملک ماهی، کرم های انگلی، کمبود اکسیژن و رشد بیش از حد باکتری های تخمیر کننده حمام های ضدعفونی، فیلتر کردن آب آبشش ها مشابه فوق ولی در ماهی های دریایی اادی نیوم حمام سولفات مس عضلات ایجاد سوراخ به خصوص روی سر ماهی ایکتیوفونوس روش معالجه ی قطعی شناخته نشده عضلات لکه ها و تکه های سفید شده، دکمه های گره مانند سفید رنگ ( به ویژه در ماهی نئون ) پلیستوفورا یا بیماری نئونی بهبود شرایط آکواریوم چشم ها بیرون آمدن چشم از حدقه باکتری ها، بیماری حباب هوا یا گاز، ایکتیوفونوس حمام آکری فلاوین، بالا بردن دمای آب چشم ها بی رنگ شدن عدسی ها سرما، کرم آب، مروارید چشم خودداری از مصرف کرم های صید شده از آب های روان چشم ها بی رنگ شدن عدسی ها آلودگی قارچی حمام پرمنگنات بدن ورم کردن شکم ایکتیوفونوس درمان قطعی شناخته نشده بدن بلند شدن فلس ها آسیب دیدن کبد در اثر تغذیه ی نامناسب تغذیه ی مناسب بدن استسقاء یا آب آوردن شکم طططباکتری از بین بردن ماهی آلوده دستگاه عصبی و کیسه ی شنا جمع شدن در کف و گاهی شنای پر تحرک نا منظم سرما، ایکتیوفونوس بالا بردن دمای آب، درمان قطعی شناخته نشده

این بیماری با نام های Swim Bladder یا Air Bladdder و یا Gas Bladder شناخته می شود.یکی از شایع ترین بیماری های ماهیان آکواریومی است و منشا آن در بیشتر منابع ویروسی و در بعضی از منابع باکتریایی ذکر شده است.این بیماری مستقیما" کیسه ی هوای ماهی را درگیر می کند.کیسه ی هوا یک اندام داخلی و کیسه ای شکل در بدن ماهی است که درون آن پر از نوعی گاز است و ماهی به وسیله آن بدون صرف انرژی اضافی تعادل خود را در عمق های مختلف آب حفظ می کند.در بعضی از گونه ها این کیسه ی هوایی به شنوایی ماهی کمک می کند. علایم: 1.به هم خوردن تعادل شنای ماهی 2.در موارد حاد ماهی به صورت بر عکس از ناحیه شکم روی سطح آب شناور می شود. 3.متوقف شدن ماهی در کف آکواریوم و نداشتن تحرک 4.تقلا کردن شدید در حین شنا کردن در زاویه ای غیر عادی 5.وجود حباب های ریز هوا داخل مدفوع ماهی به صورتی که مدفوع ماهی بر روی سطح آب شناور شود. ماهی مبتلا به بیماری کیسه ی هوا اشتها و علاقه زیادی به خوردن دارد.در این حالت غذای خشک بدترین انتخاب برای ماهی است. عوامل تحریک کننده بیماری: ۱.غذادهی زیاد به ماهی 2.مصرف بیش از حد غذای خشک 3.تغییر ناگهانی رژیم غذایی ماهی 4.آب آلوده 5.نوعی ویروس یا باکتری که مستقیما به کیسه هوایی ماهی حمله میکند. راه های پیشگیری: 1.خیساندن غذای خشک قبل از مصرف بین 2 تا 3 دقیقه 2.ندادن غذای زیاد 3.نگه داشتن آب تانک در شرایط ایده آل و تمیز درمان: بالا بردن دمای آب (بین 30 تا 34 درجه سانتیگراد بر اساس مقاومت ماهی) و همچنین اضافه کردن یک قاشق غذاخوری نمک بدون ید در هر 20 لیتر آب به درمان این بیماری کمک می کند.غذا ندادن به ماهی به مدت یک هفته نیز در درمان بیماری موثر است. در آخر نیز استفاده از درمان های دارویی زیر توصیه می شود: راه اول : استفاده از تتراسایکلین : 250 میلی گرم به ازای هر 37.8 لیتر آب.دارو باید 7 روز متوالی تکرار شود.قبل از اضافه کردن هر دوز 25 ٪ از آب آکواریوم سیفون شود. راه دوم : استفاده از سولفات نئومایسین : 250 میلی گرم به ازای هر 37.8 لیتر آب.دارو باید 7 روز متوالی تکرار شود.قبل از اضافه کردن هر دوز 25 ٪ از آب آکواریوم سیفون شود.

کدر شدن و ابری شدن سطح چشم ماهی نوعی بیماری باکتریایی است که معمولا در شرایط استرس،تغذیه بد،آب کثیف یا بیماری های انگلی و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ماهی بروز میکند.عامل این بیماری نوعی باکتری گرم مثبت است. علایم: 1.در مراحل اولیه، کدر شدن و ابری شدن سطح چشم ماهی 2.در مراحل حاد، به وجود آمدن بافتی سفید و کرم رنگ روی سطح چشم به صورتی که روی چشم پوشانده می شود. پیشروی این بیماری بسیار سریع و باور نکردنی است.در بعضی از مواقع از زمان شروع اولین علائم بیماری تا مرگ ماهی تنها چند ساعت فرصت است.در مراحل حاد این بیماری،بعد از درمان ممکن است چشم ماهی بینایی خود را از دست بدهد. در بعضی از موارد ماهی های دیگر موجود در تانک به چشم آلوده ماهی بیمار حمله کرده و چشم ماهی را تخلیه می کنند.به همین علت بهتر است ماهی بیمار در تانکی مجزا قرنطینه شود. شیوه های درمان: اضافه کردن یک قاشق غذاخوری نمک بدون ید در هر 20 لیتر آب به درمان این بیماری کمک میکند.در مراحل اولیه بیماری اضافه کردن نمک و سیفون منظم و سنگین روزانه(حداقل 50%)برای درمان بیماری کافی است و نیازی به استفاده از دارو نیست.در مراحل حاد چاره ی جز استفاده از آنتی بیوتیک وجود ندارد.سریع ترین و بهترین گزینه برای درمان ابری شدن سطح چشم استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف به همراه پماد های آنتی بیوتیک دار و ضد قارچ است.آنتی بیوتیک هایی مانند اریترومایسین ، سیپروفلوکساسین ، استرپتومایسین و نئومایسین سولفات 100% در درمان این بیماری موثرند(25۰ میلی گرم به ازای هر 37.8 لیتر آب).دارو باید 7 روز متوالی تکرار شود.قبل از اضافه کردن هر دوز 25 ٪ از آب آکواریوم سیفون شود.همچنین استفاده از پماد نیستات و تترا سایکلین روی سطح چشم کمک فراوانی به درمان این بیماری میکند.